NIEUWS & INSIGHTS | Capita Selecta

Naarden-Vesting, Maart 2025

Capita Selecta Executive Search & Leadership Advisory sprak onlangs met Monique Verdier, Vicevoorzitter van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). De AP verdedigt onder andere het mensenrecht ‘digitaal onvindbaar te zijn’ en ziet het begrip ‘veiligheid’ in de AVG is essentieel voor de toekomst van Europa.” Tijdens de dialoog kwamen onder andere de maatschappelijke doelstellingen van de organisatie, haar loopbaan en haar persoonlijke drijfveren aan de orde. Gezien het huidige tijdperk en de snelheid van de internationale en geopolitieke gebeurtenissen, relevanter dan ooit.

Gezien de actualiteit heeft de Autoriteit Persoonsgegevens geen moeite zijn bestaansrecht aan te tonen. Is deze constatering juist?

Ja, dat kun je wel zeggen. We zien prachtige technologische ontwikkelingen, die ons als maatschappij echt verder kunnen helpen. Maar we zien ook dat bij een aantal ontwikkelingen aan de voorkant niet goed is nagedacht over de negatieve consequenties. Soms zijn de gevolgen erger dan het voordeel dat men probeert te bereiken. En dan heb ik het niet alleen over gegevensbescherming, maar ook over de maatschappelijke consequenties en de kosten.

Het werk van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) is relevant en urgent. En we zien van alles: van zomaar iets ontwikkelen zonder met maatschappelijke en persoonlijke consequenties rekening te houden tot en met partijen die bang zijn om überhaupt gegevens te delen uit angst voor een boete. En dat laatste is net zo erg. Bij de start van de Algemene verordering Gegevensbescherming (AVG) hebben we in onze communicatie het accent op boetes gelegd, dat was nieuw en gaf ons de mogelijkheid een streep in het zand te zetten. De laatste jaren leggen we meer het accent op de waarden die met de AVG beschermd worden: non-discriminatie, persoonlijke autonomie en vrijheid en controleerbare en transparante macht. Ik hoop dat voldoen aan de AVG een vanzelfsprekendheid wordt, vanuit een intrinsieke motivatie om ‘het goede te doen’ en niet alleen goed te zorgen voor je klant, medewerker of burger, maar ook goed te zorgen voor zijn gegevens. Binnen dit hele spectrum zijn advies en hulp, maar soms ook correctieve maatregelen en boetes noodzakelijk.

Twee jaar geleden zijn we de coördinerende toezichthouder geworden op Algoritmes en AI en wij dragen bij aan de voorbereidingen op het toezicht op de AI-verordening. En bij inzet van AI is zorgvuldig handelen nóg belangrijker. De risico’s zijn groter en deels verborgen. Je hebt als mens namelijk vaak niet in de gaten dat een algoritme of AI verantwoordelijk is voor een besluit, waardoor jij onterecht geraakt wordt. Het onderzoek naar de toeslagaffaire is door ons gestart op basis van één klacht.

“Ik hoop dat voldoen aan de AVG een intrinsieke motivatie om het goede te doen wordt”

Wat zijn de belangrijkste actuele ontwikkelingen waarop jullie je richten?

Ten eerste, en in willekeurige volgorde, heeft het onrechtmatig verhandelen van data onze volle aandacht. Niet alleen de grote Big Tech bedrijven maken daar op grote schaal gebruik van, maar ook handelsinformatiebureaus. Er is in de maatschappij een soort van ‘geaccepteerde’ reactie ontstaan: ‘Ach ze weten toch al alles van mij en het maakt mij niet uit dat ik gerichte reclame krijg’. Maar op het moment dat jouw gegevens gecombineerd worden met buitgemaakte bankrekeningnummers, BSN- en paspoortgegevens, is het mogelijk je identiteit over te nemen. En dan voel je dat persoonsgegevens waardevol en kwetsbaar zijn.

Uiteraard hebben AI en algoritmes onze warme belangstelling. Omdat het belangrijk is AI veilig te ontwikkelen en toe te passen, komt de AP binnenkort met een overzicht van hulpmiddelen waarmee AI veilig te ontwikkelen is. Je moet in elke fase van het proces nadenken wat je doet en wat je wilt bereiken. Reeds in de ontwerpfase moet je de consequenties van je product overzien. En natuurlijk geldt dat nadenken ook voor de ontwikkelfase en de uiteindelijke toepassingen. Bij elke update van AI ontstaat er in feite een nieuw product. Er is dus sprake van een continu en repeterend proces. Als je bij de lancering van een product ‘nog iets met privacy' moet regelen, kost dat veel tijd, als het al mogelijk is. Neem het vanaf het begin mee, dan ontwikkel je sneller én veilig.

In het geval van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) bijvoorbeeld, moesten wij afgelopen jaar corrigerend optreden omdat de organisatie, om studiefinancieringsfraude op te sporen bij uitwonende studenten, zich in de toepassing van algoritmen alleen bleek te richtten op onderwijssoort, afstand tussen adressen en leeftijd. Maar daar was helemaal geen rechtvaardiging voor. Je mag studenten natuurlijk niet zonder reden als mogelijke fraudeurs gaan behandelen. Alleen dat al was discriminerend en dus onrechtmatig.

Dit is een opmerkelijk voorbeeld, ná de leerervaringen van de Toeslagenaffaire?

Ja en helaas zijn er meer. Ons derde speerpunt richt zich dan ook op ‘de digitale overheid’. Veel van onze kennis, kunde en resources richten wij op de overheid omdat de burger áltijd met deze overheid van doen heeft. De burger heeft geen keuze, en dus moet juist de overheid het goede voorbeeld geven. Het is van belang dat iedereen, maar zeker de overheid, werkt met zo min mogelijk gegevens, de gegevens veilig opslaat en dat algoritmes en AI zorgvuldig wordt ingezet. En daar gaat het regelmatig mis. Nooit vanuit verkeerde bedoelingen, met wel met ongewenst effect. Onjuiste gevolgtrekkingen kunnen in het model zitten, in de interpretatie of in het overslaan van wat wij noemen ‘betekenisvolle menselijke tussenkomst’. Zaken vooraf goed bestuderen en doordenken, en deze voorzien van een ethisch kader is zeer wenselijk.

De AP startte een onderzoek naar DUO, maar de overtreding was zó evident, dat we de afronding van het rapport niet hebben afgewacht om de minister te informeren. Doordat de minister daarna de boetes heeft terugbetaald, was het niet nodig het onderzoek af te maken. Wij laten liever de schade ongedaan maken dan een boete aan ons betalen.

Ik begrijp de onbegrensde datahonger van organisaties die het goede willen doen niet zo goed. Of de inzet van zogenaamde ‘slimme’ producten. Zomaar een nieuwigheid inzetten en zoveel mogelijk gegevens vragen zonder vooraf te kijken wat je echt nodig hebt, is niet kosteneffectief. Nog los van de vraag of het wel mag. De honger lijkt groter dan de vraag waar de honger uit voortkomt. ‘Wat wil je eigenlijk weten en waarom’ zou leidend moeten zijn. En als je iets dan weet, wat ga je dan ook écht anders doen? Regelmatig wordt ik gebeld met de opmerking dat de AVG zinvolle ontwikkelingen tegenhoudt. En als ik dan uitgebreid doorvraag, komen we er regelmatig uit en blijkt dat nieuwsgierigheid de bron was, of dat er een aanname onder de vraag zat en niet een noodzaak. Gegevensdeling om terrorisme tegen te gaan, voor gezondheid en in de schuldhulpverlening is zinvol. Maar je hoeft niet álle Nederlanders onder surveillance te plaatsen om een paar boeven te vangen, of alles te weten van iemand om goede zorg of hulp te bieden. Soms betekent het dat we de wetgever vragen iets aan een wet te veranderen. Maar meestal lost het zich op. Eigenlijk is het opmerkelijk dat de AVG ‘de schuld’ krijgt van alles. Privacywetgeving bestaat al heel lang, maar pas sinds de AVG er is, is er aandacht voor bij het grote publiek.

Waar staat het begrip ‘gerechtvaardigd belang’ voor?

Je mag, kort gezegd gegevens van iemand gebruiken als je daar een wettelijke basis voor hebt. De bekendste basis is gewoon toestemming van degene om wie het gaat. Een andere mogelijke basis is het zogeheten ‘gerechtvaardigd belang’: een belang dat zo groot is, dat je vanwege dat belang een inbreuk mag maken op de privacy van mensen. Als grondrechtbeschermers vonden wij dat een puur commercieel belang nooit mocht gelden als een ‘gerechtvaardigd belang’. Het Europese Hof gaf de AP daarin ongelijk. Maar de uitspraak van het Hof is geen vrijbrief voor bedrijven en andere organisaties om zomaar zonder toestemming van alles te doen met persoonsgegevens, alleen omdat zij daar geld mee kunnen verdienen. Een commercieel belang mag dan wél tellen als gerechtvaardigd belang, maar je moet aan nog twee voorwaarden voldoen: een noodzakelijkheidstoets en een belangenafweging. Uit de uitspraak van het Hof volgt dat bij deze voorwaarden de belangen van de burger zwaar wegen. Uiteraard volgen wij de uitspraak van het hof.

Hebben jullie voldoende technische kennis en vaardigheden in huis?

Ons werk speelt zich af in de digitale wereld. Naast de juristen hebben we tevens technologische specialisten aangetrokken. De laatste jaren hebben we ook filosofen en ethici aangenomen, om intern het goede gesprek te kunnen voeren en ons meer te kunnen opstellen als maatschappelijk gedachten leider en regisseur.

Daar bedoel ik mee dat wij ons ook bezig houden met zaken rondom gegevensdeling die weliswaar mogen, maar die wel schadelijk zijn. Wij vroegen ons bij de toeslagenaffaire bijvoorbeeld ook af hoe het kon dat het rechters niet was opgevallen dat ze alleen mensen met een buitenlandse naam voor zich hadden. En we spraken ons uit over het betalen van losgeld bij ransomeware-aanvallen, enerzijds omdat het geen garantie is dat de buitgemaakte gegevens niet alsnog verkocht worden, maar ook omdat je daarmee een systeem in stand houdt dat verwerpelijk is.

Zie jij verschillen in de wijze waarop ‘de markt’ en ‘de overheid’ met de thematiek data verzamelen, opslaan, verwerken en beveiligen omgaan?

Nee, maar ik zie verschillen in de wijze waarop ‘Big Tech' er mee omgaat, versus de rest van bedrijven en organisaties. Dan bedoel ik ‘Big Tech’ én bedrijven die geld verdienen aan datahandel, ongeacht hoe ze die data hebben gekregen. In Nederland zie ik heel veel goede wil. Wel zien we bedrijven en organisaties die vooraf niet goed hebben nagedacht of hun beveiliging niet op orde hebben.

Hoe kijk jij aan tegen ‘datavervuiling’?

De uitdagingen wat betreft vervuilde data zijn groot, kijk bijvoorbeeld hoe wij onlangs acteerden en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en het Nationale Archief waarschuwden inzake het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR), het grootste oorlogsarchief in Nederland. Ook mensen die lid waren van de Nederlandse Schaats Bond (NSB) kunnen hierin staan, terwijl ze niets met de Nationaalsocialistische Beweging (ook NSB) te maken hadden. Het is een heel simpel voorbeeld van risicovolle datavervuiling met potentieel ernstige consequenties.

Zijn vervuilde data op het wereldwijde web te bestrijden?

Niet door ons. We gaan er ook niet over. Het lijkt ook schier onmogelijk. Je moet daarom het besef van mensen versterken hoe zij met deze vervuiling kunnen omgaan. Wat vroeger in een encyclopedie stond was geverifieerd en dus waar (al was het al bijna verouderd op het moment van drukken). Als je er vanuit gaat dat wat op internet staat klopt, kom je bedrogen uit. Ook media baseren zich regelmatig op dezelfde bronnen. Blijf alert en denk na bij alles wat je leest: klopt dit wel? Waar komt de info vandaan?

En wat betreft de toekomst: het wordt steeds belangrijker. Neem ChatGPT, een prachtig hulpmiddel met efficiëntievoordelen. Maar zie ook de beperking. ChatGPT voorspelt de meest logische zin, los van de werkelijkheid. Ik heb mezelf opgezocht en er worden nevenfuncties aan mij toebedeeld die ik niet heb. Kritisch leren nadenken is van levensbelang. Daar moeten we extra op inzetten. Ik ben bestuurslid bij Rotterdam Vakmanstad, een stichting die extra lessen geeft op scholen met kinderen die iets extra’s kunnen gebruiken. Een daarvan is filosofie. Zelfs 5-jarigen zijn in staat goed door te denken, laten we dat stimuleren door filosofie tot een verplicht onderdeel van het curriculum te maken tot en met de middelbare school. Laten we er voor zorgen dat volgende generaties het normaal vinden om ethische afwegingen te maken. Waarden gebaseerd te kiezen.

“Het begrip ‘veiligheid’ in de AVG is essentieel voor de toekomst van Europa.”

Loopt Europa voorop als het gaat om privacybescherming?

Jazeker! De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) is een Europese wet. Een wet die is gemaakt om burgers te kunnen beschermen tegen misbruik en discriminatie en die de democratie en de individuele vrijheden van burgers verdedigt. Het heeft veel tijd gekost en tot op heden is dit het meest belobbyde traject in de EU. Gelukkig heeft ‘Wikileaks’ de aandacht voor persoonsgegevens echt vergroot. De AVG is een wet met ‘open normen’, die veel verantwoordelijkheid bij de gebruiker legt. Dat maakt ook dat er nog veel aan normuitleg ontwikkeld en afgestemd moet worden. De Tech wereld ontwikkelt zich snel, dus ‘never a dull moment’ hier. De ontwikkelingen in de VS volgen we dan ook op de voet, want we zijn afhankelijk van Amerikaanse Big Tech. Verheugd zijn we dat steeds meer mensen die afhankelijkheid beseffen en op zoek gaan naar veiliger alternatieven.

Kijkende naar de vraagstukken en zorgen rondom desinformatie, cyber security, privacy en dataverzameling: Waar bevinden we ons qua recente ontwikkelingen?

We bevinden ons op het punt waarop het tij niet meer te keren is. We kunnen er van alles van vinden, maar het is er al. We moeten leren ons te verhouden tot datgene wat er is. Technologische ontwikkelingen gaan zó snel dat er alsmaar meer gegevens ter beschikking komen en de dreiging ontstaat dat anonimiteit in feite niet meer bestaat. Door het combineren van data is het makkelijk om ogenschijnlijk anonieme data toch te herleiden naar een persoon.

En dat terwijl Artikel 17 van de AVG het ‘recht om vergeten’ te worden heeft vastgelegd. Maar omdat gegevens veelvuldig hergebruikt worden, is het onmogelijk om jouw gegevens volledig te laten verdwijnen.

De Autoriteit Persoonsgegevens is een onafhankelijke overheidsorganisatie die het ‘publieke belang’ dient. Wat betekent ‘publiek leiderschap’ voor jou?

Daar sta ik nooit zo bij stil. Ik wens een bijdrage te leveren aan het achterlaten van een betere wereld. Ik wil het verschil gemaakt hebben voor mensen die veel minder in staat zijn om zaken te beïnvloeden of te veranderen. Dat doe ik voor individuen en heb ik binnen de organisaties gedaan waar ik betrokken bij was en ben.

De verantwoordelijkheid die de AP draagt is groot. Wij vervullen een voorbeeldrol en dragen een extra grote verantwoordelijkheid omdat wij een oordeel over iedereen hebben, terwijl we zelf ontslagbescherming hebben. Dat is vanuit onafhankelijkheid nodig, maar dat vraagt ook wat. Een van de redenen waarom ik in raden van toezicht zitting heb, vrijwilligerswerk doe en bestuurders coach: ik wil met een been in de maatschappij blijven staan, voelen wat er speelt.

In deze baan heb je je te verhouden tot de omstandigheden: helpen én maatregelen nemen, opkomen voor de belangen van burgers én het systeem werkbaar houden, bereikbaar zijn én weinig capaciteit hebben, samen te werken én toezicht te houden op, af te stemmen binnen Europa én snel duidelijkheid geven, de juridische werkelijkheid hebben én het goede doen. Zo kan ik nog wel even doorgaan. Het is laveren en keuzes maken. Voor mij is de AVG een hulpmiddel om burgers te beschermen in een digitale wereld. Te beschermen tegen discriminatie, profilering en erger.

‘Leiderschap’ binnen een organisatie betekent voor mij persoonlijk ‘laten zien hoe het óók kan’. Het is niet de status die je ontleent aan je positie, maar aan je persoonlijkheid en je eigen houding. Het verschil maken voor je medewerkers, zodat je met elkaar verschil kan maken voor de burger. Groot of klein is niet relevant. Het gaat om het goede doen, los van je eigen of een politiek belang. Intellect, wijsheid, creativiteit en goed kunnen luisteren zijn elementen die daarvoor nodig zijn.

Wat zijn de kwaliteiten van een publiek leider?

Weten wat er in de samenleving speelt, burgers en medewerkers kunnen begrijpen, grote lijnen zien, weten waar je naar toe wilt en creatief zijn om een nieuw pad in te slaan als het gekozen pad doodlopend blijkt. Een weg zoeken, wegen en kiezen. Moedig zijn, ook bij tegenwind. Met het belang van de burger voorop.

Als je kijkt waar je vandaan komt, en waar je vandaag bent: ‘Wat is jouw persoonlijke weg geweest?

Als achttienjarige studente Wiskunde wilde ik een enigmacode ontwikkelen die niet te kraken was. Haha, ik ben daar niet eens in de buurt van gekomen. De omgeving binnen de studie Wiskunde leverde voor mij niet de energie en inspiratie die ik zocht. Binnen Technische Bedrijfskunde vond ik mijn plek: serieuze mensen, breed geïnteresseerd, die ook van een feestje hielden en ik kon wiskundig afstuderen. Na mijn studie startte ik bij Van Leer Packaging in de Rotterdamse haven. Ook al voelde ik mij heel wat met mijn ingenieursdiploma, daar ben ik pas volwassen geworden. Ik kwam er voor het eerst in aanraking met een klassieke hiërarchische omgeving. In een blauwe overall heb ik tussen de ‘jongens’ mooie verbeteringen kunnen doorvoeren. Maar achteraf heb ik er met name voor gezorgd dat de mensen zichtbaar werden, dat om hun mening werd gevraagd, ze erkend werden om hun expertise en niet op het feit dat ze geen diploma’s hadden.

Ook op andere terreinen doorbrak ik patronen, toen nog onbewust. Later heb ik internationaal gewerkt en fabrieken geleid. Mooi om zo concreet het effect van je handelen te kunnen zien. Toen ik alleen nog kon groeien door in het buitenland te gaan wonen, kwam het Leids Universitair Medisch Centrum op mijn pad. Een sprong in het diepe, maar wel met de inhoudelijke en intermenselijke complexiteit die ik zocht. Dat was fantastisch met veel bevlogen mensen, en bedrijfskundig was er nog veel te ontwikkelen. Voor mij is het van belang dat iets nut heeft. Ik wil dat het zin heeft dat ik er ben geweest. Ik wil het beter achterlaten dan dat ik het vond. Als bestuurder van het ziekenhuis in Dordrecht was ik niet op mijn plek, daar ben ik vrij snel gestopt en toen kreeg ik kanker.

Na anderhalf jaar behandeling en herstel vroeg het Groene Hart Ziekenhuis in Gouda mij om medisch leiderschap in te voeren, later werd ik er bestuurder. Bijzonder om in het ziekenhuis waar je behandeld wordt te gaan werken. In het GHZ kreeg ik de ruimte om nevenfuncties te hebben. Heerlijk vind ik dat, ik kan kruis bestuiven, het maakt mijn wereld groter en het maakt mijn denken onafhankelijker. Glimlachend: bovendien kan ik zo mijn energie verdelen, zodat niemand er last van heeft.

Toen ik benaderd werd voor vicevoorzitter AP heb ik de headhunter vreemd aangekeken omdat mijn ervaringen met het College Bescherming Persoonsgegevens niet positief waren. Maar omdat hij aangaf dat Aleid (Wolfsen) echt vernieuwing wilde, ben ik het gesprek aangegaan. Wat ben ik blij dat ik het gedaan heb! In deze functie komen al mijn ervaringen, kennis en vaardigheden samen en krijg ik de ruimte om vanuit mijn hart te werken. Ik kan alles wat ik geleerd heb hier kwijt én ik leer elke week wat nieuws. De AP is een jonge organisatie, ik vergelijk het wel eens met een scale-up. Met alle voor- en nadelen die daar bij horen. We zijn nog volop in ontwikkeling en hebben tijd nodig gehad om ons als toezichthouder te ontwikkelen. Hier kan ik een bijdrage leveren aan een veiliger wereld, kan ik mijn visie op persoonlijk leiderschap kwijt en bouw ik mee aan een AP die waarde gedreven toezicht houdt en maatschappelijk regisseur is. Ik vraag me altijd af waar het nu precies over gaat, of het past binnen onze visie, of we consistent zijn en of het bijdraagt aan een veiligere wereld. Er wordt serieus gereageerd als ik aangeef dat alles in mij ‘nee’ roept en ik er geen argumenten voor heb. Dan gaan we op zoek naar dat onderliggende ‘gevoel’. Ik heb mezelf lang geleden beloofd dat ik alleen daar wil werken waar ik volledig mezelf kan zijn en waar ik iets bij te dragen heb. Dan kost werken ook geen energie. Dat maakt het leven mooi.

Monique Verdier ‘het buitenbeentje’?

(Lachend) Vanaf mijn elfde maakte ik mijn eigen felgekleurde jurkjes in een tijdperk waarin iedereen zich in spijkerbroeken hulde. Een meisje op de technische universiteit was toen zeldzaam, een ingenieur op de werkvloer was bijzonder en een ingenieur in de Raad van Bestuur van een ziekenhuis kwam ook niet veel voor.

Een buitenbeentje? Het heeft me veel gebracht. Ik heb me altijd moeten verhouden tot mensen die mij niet begrepen en die ik ook niet begreep. Dan leer je verbinding te maken op waardenniveau, zodat je van daaruit kunt ontdekken waarom iemand vindt wat ie vindt. Je nieuwsgierigheid prikkelen als iemand een andere mening heeft, in plaats van meteen te oordelen. Ik heb al vroeg geleerd me in anderen te verplaatsen, ik besef dat mijn waarheid niet dé waarheid is en heb mijn intuïtie bewust kunnen vullen, waardoor ik er al jaren volledig op durf te vertrouwen. En ik ervaar wat echte vrijheid is.

“Ga voor het maximale, je komt altijd op een mooie plek.”

Wat zijn voor jou de levensbepalende momenten of invloeden geweest?

Toen ik kanker kreeg en chemo onderging ontdekte ik dat ik wel wilde maar niet meer kon. Mijn hoofd deed het niet meer. Ik had daarvoor altijd gedacht dat als je maar wilde, je alles kon en benaderde anderen ook zo. Dit inzicht heeft me milder gemaakt.

Bij kanker weet je dat je niet meteen dood gaat en ik heb toen tegen mezelf gezegd dat ik in ieder geval moest blijven leven totdat de kinderen de middelbare school afgerond zouden hebben. Jaren later besefte ik opeens dat het zover was. De chemo heeft veel restschade veroorzaakt en ik ben chronisch ziek geworden, zo krijgt mijn linkervoet nog weinig prikkels. Ik kan alleen lopen door na te denken. Vanaf het moment dat ik me realiseerde dat mijn doel bereikt was, kan ik weer op hakken lopen! Alsof de energie die vastzat in het ‘moeten’ vrij kwam en ingezet kon worden voor het lopen. Dat inzicht heeft me vrij gezet van mijn eigen ‘moeten’ en daarmee verlies ik geen energie meer aan ‘van mezelf moeten’.

Als kind ‘wist’ ik dingen van mensen die ze zelf niet wisten. Ik sprak dat gewoon uit en kreeg daar vreemde reacties op. Mijn Indonesische oma heeft mij daarvoor willen beschermen met de woorden: ‘Zeg niet alles wat je weet en doe niet alles wat je kan.’ Ik heb dat ‘weten’ als kind weggestopt en pas later weer teruggevonden. Het heeft best veel tijd gekost om er mee om te gaan: ik wilde mensen ‘redden’ die niet gered wilden worden, in ieder geval niet door mij, haha. Inmiddels ben ik in staat om zo’n inzicht voorbij te laten gaan in het vertrouwen dat het ‘in mijn hoofd valt’ als de ander het wel kan horen. Dit vertrouwen maakt dat ik in mijn hart zit en niet in mijn hoofd. Ik gebruik mijn analytische vaardigheden om mijn gevoel te ontrafelen, waardoor ik makkelijk de vinger op de zere plek kan leggen. Door dat uit te spreken kan ik zaken oplossen voor ze groot worden.

Hoe verhouden ‘leiderschap’ en ‘duurzaamheid’ zich tot elkaar?

Persoonlijk leiderschap is voor mij van toepassing op iedereen en niet alleen op leiders. Om dat duurzaam te doen zijn volgens mij twee dingen belangrijk: het eerste is het effect van jou op die ander. Ik noem dat ‘mijn deel van ons’. Zo gauw er interactie is, zit er een deel van jou en van de ander in wat je samen hebt. Vraag je af als je bijvoorbeeld boos bent, of het zin heeft die boosheid te uiten. Als het uitspreken ervan geen opluchting geeft en je de ander er alleen maar opzadelt, heeft het dus geen zin die te uiten. Die beoordeling maak je vaak in een fractie van een seconde, en daarom is het belangrijk te beseffen dat woorden betekenis hebben en dat de betekenis voor jou heel vaak anders is dan voor de ander. Er zijn tenslotte meer anderen dan jij.

Duurzaam leiderschap gaat ook over het zelfstandig maken van je medewerkers. Dus niet het probleem voor hen op te lossen maar hen te helpen inzien dat ze het zelf kunnen, hen te stimuleren moed te tonen en te onderzoeken wat voor hen goed werkt. Dat is duurzaam voor mij.

“Er zijn tenslotte meer anderen dan jij.”

‘Duurzaamheid’ gedefinieerd als ‘iets dat beklijft’?

Ja, en voor leiders: creëer een omgeving waarin iedereen zichzelf kan en mag zijn en waarin iedereen zichzelf kan ontplooien en kan laten zien wat ie kan. Een organisatie als levend organisme dat ook in stand blijft als de leider vertrekt.

Duurzaamheid vanuit het perspectief dat je het kunt doorgeven aan de generaties die komen.

Wat betekent het begrip ‘wijsheid’ voor jou?

Aanvoelen wat nodig is en beseffen wat kan. Gebruik maken van alle kennis, gevoel en ervaring die je in je hebt, en dit zodanig in woorden vervatten dat de ander het kan horen. Zoiets?

Om mij heen kijkende op jouw kamer: Wat betekent ‘kleur’ voor jou?

Ik houd enorm van felle kleuren omdat het eigenheid benadrukt. Het is prima om anders te zijn. Je bent goed zoals je bent. Je mag jezelf laten zien. Verscheidenheid hebben we nodig. Omarm de verschillen en laten we ze gebruiken om samen te werken, betere resultaten te boeken en het gezellig te maken. Dat betekent kleur voor mij. Ik word er blij van.

Met welke quote wil jij vandaag afsluiten?

“Reach for the moon. Even if you’ll miss it, you will land among the stars”. Ga voor het maximaal haalbare en niet voor een perfect resultaat; zolang jij het maximale hebt gedaan dat op dat moment mogelijk was, is je doel bereikt en mag je tevreden zijn.

Voor mij betekent dat “Als je voor het maximale gaat kom je altijd op een mooie plek.”

Over Monique Verdier

Monique Verdier is sinds 1 januari 2019 vicevoorzitter en lid van het bestuur van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) en werd per 1 januari 2024 herbenoemd voor een periode van 5 jaar. Voorafgaand aan haar werk bij de AP was Monique actief als bestuurder, adviseur en toezichthouder in de zorg. Zij was Directeur Patiëntenzorg en lid van de raad van bestuur van het Goudse Groene Hart Ziekenhuis en lid van de raad van bestuur van het Albert Schweitzer Ziekenhuis in Dordrecht.

Monique is voor 3 dagen in de week verbonden aan de AP. Naast haar werk als bestuurder is zij executive coach en geeft zij workshops op het gebied van leiderschap en persoonlijke ontwikkeling. Zij bekleedt een aantal nevenfuncties, waaronder voorzitter van de raad van toezicht bij Vitalis Zorg, vicevoorzitter van de raad van toezicht bij CuraMare, lid raad van commissarissen Spijkenisse Medisch Centrum Coöperatief U.A. en bestuurslid Rotterdam Vakmanstad.

In haar functie bij de AP heeft Verdier geen betrokkenheid bij onderzoek en/of besluitvorming over deze laatstgenoemde organisaties.

Monique Verdier studeerde Wiskunde en Technische Bedrijfskunde in Eindhoven (1989).

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) is de onafhankelijke toezichthouder op persoonsgegevens die mensen beschermt in een digitale wereld. Zij zorgt er voor dat alle mensen recht hebben het grondrecht dat hun persoonsgegevens beschermd worden, en dat iedereen zich aan de privacywetgeving houdt. De AP verdedigt het mensenrecht ‘digitaal onvindbaar te zijn’.

De (Uitvoeringswet) Algemene Verordening Gegevensbescherming (U)AVG definieert ‘persoonsgegevens’ als ‘al die informatie die ofwel direct over iemand gaat, ofwel indirect naar deze persoon te herleiden is.’

De AP is een zelfstandig bestuursorgaan (ZBO) met rechtspersoonlijkheid. Zij voert specifieke, toezichthoudende taken uit, bezit een boetebevoegdheid en is onderdeel van het openbaar gezag. De AP bezit een actieve rol in de uitwerking van Europese regels, in samenwerking met de andere Europese toezichthouders.

Maart 2025 | Edward van den Boorn

Dit artikel kwam tot stand door Capita Selecta - Executive Search & Leadership Advisory

Capita Selecta vertaalt organisatorische en strategische vraagstukken in pragmatische en concrete personele oplossingen. We adviseren, begeleiden en ontwikkelen teams en individuen, in aansluiting op de strategie en de organisatie. Onze Executive Search dienstverlening identificeert, selecteert, presenteert en begeleidt innovatief en toekomstbestendig leiderschap en management.

Het bureau heeft zich in 30 jaar ontwikkeld tot een gerenommeerde partner bij de instroom en ontwikkeling van leiders en senior executives voor in Nederland gevestigde, nationale en internationale, bedrijven en organisaties.

Capita Selecta Executive Search & Leadership Advisory gaat verhuizen.

Interview met Monique Verdier Vicevoorzitter, Autoriteit Persoongegevens

Drs. Rein Sevenstern per 1 oktober 2023 Associate Partner bij Capita Selecta